Premenstural sendrom (PMS), yani adet öncesi sendromu, yaş fark etmeksizin regl olan birçok kişinin ortak sorunudur. PMS, adet dönemi öncesi yaklaşık 7-10 gün önce başlamakta ve çoğunlukla adet döneminin başlaması ile birlikte gerileme göstererek son bulmaktadır. PMS, fiziksel değişiklikler ve duygu-durum değişiklikleri ile kendini gösteren bir durumdur. Kişiye PMS tanısının konulabilmesi için yaşanan değişikliklerin kişinin günlük hayatını olumsuz etkileyecek şekilde belirgin olması gerekmektedir. (1)
PMS yaşayan kişilerde görülen belirtiler farklılık gösterebildiği gibi ortak ana bazı belirtiler de görülmektedir. Bu belirtiler davranışsal, psikolojik ve fiziksel olarak gruplanabilir.
Davranışsal belirtiler: Sürekli uyuma isteği, yorgunluk, cinsel isteksizlik,
Psikolojik belirtiler: Sinirlilik, anksiyete, gerginlik, depresif ruh hali,
Fiziksel belirtiler: Meme hassasiyeti, baş ağrısı, ciltte aknelenme, kas ve eklem ağrıları, karın bölgesinde ağrı ve şişkinlik
belirtileri gözlemlenebilmektedir. (2)
Yapılan araştırmalar doğrultusunda PMS’in nedeni tam olarak bilinmemekte fakat PMS belirtilerinin ortaya çıkmasında bazı faktörlerin etkili olduğu düşünülmektedir. Bu faktörler;
- Yaş
- Stres
- Sigara kullanımı
- Alkol kullanımı
- Çay – kahve tüketimi
- Obezite
- Adet döngüsüne olan tutum
şeklinde sıralanabilir. (3)
PMS yaşayan kişiler yaşam tarzlarında yapacakları bazı değişikler ile bu durumu kendileri yönetebilir veya kontrol altına alabilir.
Kişilerin beslenme listelerinde yapacakları düzenlemeler ile çoğunlukla çay, kahve, kola gibi ürünlerde bulunan kafein tüketimini sınırlandırması ve buna ek olarak alkol, çikolata ve tuz tüketimini sınırlı düzeyde tutması, sigara kullanımını azaltması ya da sigarayı bırakması, gevşeme egzersizleri yapması veya bir uzman tarafından psikososyal terapi alması sürecin kolaylaşmasına yardımcı olacaktır. Bu yöntemler ilaç tedavisine gerek kalmadan PMS’in neden olduğu hafif ve orta şiddetli belirtilerin ortadan kalkmasına yardımcı olur. Fakat özellikle şiddetli PMS belirtileri yaşayan kişilerin bir uzman tarafından medikal tedaviden yararlanması gerekmektedir. (2)
Hazırlayanlar:
Ceyda Kasal, Diyarbakır Gençlik Merkezi Sağlık Eğitmeni
Sözü Geçen Çalışmalar
1- Süer, N. (2008). Premenstrual sendrom. Göztepe Tıp Dergisi, 23(3), 76-80.
2- Öztürk S. , Tanrıverdi D. Premenstrual Sendrom ve Başetme. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2011; 13(3): 57-61.
4- Akmalı, N. (2017). Bursa Çekirge Devlet Hastanesi’nde çalışan üreme çağındaki kadınların premenstrual sendrom (PMS) prevalansı ve PMS’nin yaşam kalitesi üzerine etkisi (Master’s thesis, ESOGÜ, Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
