BlogHaberler

Bir Psikolojik Şiddet Türü Olarak Gaslighting: Gaslighting Nedir?

By 17 Haziran 2022No Comments

Şiddet türlerinden biri olan psikolojik şiddet farklı yönleri ile karşımıza çıkabilmektedir, gaslighting de bunlardan biridir.

Gaslighting, bir manipülasyon ve psikolojik şiddet/istismar türü olarak kabul edilmektedir. Bu istismar biçimini uygulayan kişi hikâyeyi çarpıtır, tersine çevirir, inkar eder ve karşısındaki kişinin yaşananlar karşısındaki tepkisini ve duygularını sorgulamasını ve kişinin kendisinden şüphe etmesini amaçlar (Gambuto, 2020). Gasligting’e maruz kalan kişi ise kafası karışık, depresif, çaresiz hissedebilir ve hatanın kendisinde olduğuna inandırıldığı için genellikle özür dileyen tarafta olur.

Kişi, uygulanan bu manipülasyon karşısında kendini suçlu hissetmeye, kendi akıl sağlığını sorgulamaya başlayabilir ve bu durum kişide fiziksel ve psikolojik problemlere yol açabilir. Bu problemler;

  • Depresyon,
  • Kaygı (anksiyete) bozuklukları,
  • Travma sonrası stres bozukluğu,
  • Alkol, madde bağımlılığı,
  • Somatik belirtiler (baş ağrısı, eklem ve kas ağrısı, kasılmalar vb.) olarak sıralanabilir.

Bu istismar biçimini fark etmek ve anlamak zor olabilir ve kişi bu tür bir istismara maruz kaldığını anlayamadığı için sorunun kendisiyle ilgili olduğunu düşünebilmektedir. Bu durum söz konusu şiddetin önlenmesini ve çözülmesini zorlaştırmaktadır.

Gaslighting özellikle kişinin benlik saygısının ve öz güveninin sarsılmasına sebep olabilmektedir (Akiş & Öztürk, 2021), bu yüzden bu şiddet biçimini çözmenin en etkili yolu şiddete maruz kalan kişilerin bu konudaki farkındalığını artırmaktır.

Kişilerin yaşadıkları durumun şiddet olup olmadığını ayırt edebilmesi, yaşadığı süreçleri anlamlandırabilmesi, bu durumun yarattığı etkilere çözüm bulmak için bir uzmandan destek alması ve durum devam ettiği takdirde kişiden ve durumdan uzaklaşması çok önemlidir (Kaos GL, 2022).

Bunun yanında, kişiyi destekleyen bir sosyal çevresinin (aile, arkadaşlar, profesyonellerden oluşan bir ekip) ve diğer destek mekanizmalarının olması bu ve benzeri süreçlerin daha kolay atlatılmasını sağlayabilir. Bu nedenle, hem kendiniz hem yakın çevreniz için böyle bir durum gözlemliyorsanız, gaslighting konusunda öz farkındalığın oluşması ve yakın çevrenizin de bu farkındalığı kazanmasına destek olmanız, ihtiyaç halinde profesyonel yardıma başvurmanız çok önemlidir.

Hazırlayanlar:

Büşra Uzut Gördük, Diyarbakır Gençlik Merkezi Psikoloğu

Sözü Geçen Çalışmalar

Gambuto, J. V. (2020). Prepare For The Ultimate Gaslighting.

Akiş, A. D., & Öztürk, E. (2021). Patolojik Narsisizm: Duygusal İstismar ve “Gaslighting” Perspektifinden Kapsamlı Bir Değerlendirme. Artuklu İnsan ve Toplum Bilim Dergisi, 1-31.

Kaos GL (2022). Cinsel şiddetle mücadele için kavramlar: Gaslighting. Erişim Tarihi: 6 Haziran 2022.