Dünya Mülteciler Günü, 2001 yılından bu yana her yıl 20 Haziran’da dünyanın birçok yerinde mültecilerin görünürlüğünü sağlamak ve ihtiyaçlarını dile getirmek amacıyla etkinlikler, farkındalık çalışmaları ve açıklamalarla anılmaktadır.
Savaşlar, çatışmalar, zulüm, yoksulluk, iklim değişikliği, ekonomik ve politik riskler başta olmak üzere yaşam hakkını tehdit eden birçok sebepten ötürü onurlu bir yaşama erişmeye çalışan milyonlarca insan daha güvenli bölgelere doğru hareket etmektedir.
Bugün BM Mülteci Örgütü UNHCR, evlerini terk etmek zorunda kalan insanların sayısının son on yıldır her sene arttığını, kayıt altına alınmaya başladığından bu yana en yüksek seviyeye ulaştığını ve bu eğilimin ancak barışı sağlamaya yönelik yeni ve ortak çabayla tersine çevrilebilir olduğunu belirtiyor.
UNHCR, 2022 yılı Mayıs ayı itibarıyla, zulüm, çatışma, şiddet, insan hakları ihlalleri veya ciddi şekilde kamu düzenini bozan durumlar sebebiyle dünya çapında 100 milyondan fazla insanın zorla yerinden edilmiş olduğunu belirtmektedir. 2022 yılının hemen başında Rusya’nın Ukrayna işgali ile birlikte 10 milyondan fazla insanın hem Ukrayna içinde hem de ülke dışında mülteci olarak yerinden edilmiş olduğu görülmektedir.
Mültecilere yönelik yürütülen kısa, orta ve uzun vadeli müdahalelerin yetersiz kaldığı açık bir şekilde görülmektedir. Tüm paydaşların daha etkin rol üstlenmesi ve özel politika gerektiren grupların, başta kadınlar, kız çocukları ve gençler olmak üzere ihtiyaçlarının acil olarak karşılanması gerekmektedir.
100 milyonu aşan mülteci nüfusunun insan onuruna yakışır bir hayat sürmeleri ve ihtiyaçlarının acilen karşılanması için uluslararası toplumun; etkin, sürdürülebilir, hak ve ihtiyaç temelli kapsayıcı politikalar üretmesi, ülkeler arasında etkin iletişim kanalları açması, yerel ve ulusal düzeyde koordinasyonu sağlaması acil bir gereklilik olarak karşımıza çıkmaktadır.
Mülteciler, hareket halinde veya vardıkları topraklarda birçok hak ihlaliyle karşılaşmaktadırlar. Bununla birlikte son dönemde yükselen yabancı düşmanlığı, nefret söylemi, ayrımcı tutum ve davranışların sonucu olarak mültecilerin yaşama haklarının ellerinden alındığı bir dönemden geçmekteyiz. Başta politika yapıcılar olmak üzere toplumun her kesiminin birlikte yaşamı yüceltmesi, mültecilerin sosyal, ekonomik ve siyasal hayatın içinde aktif olarak rol alabilmesi için sorumluluk alması gerekmektedir. Mültecileri sorun olarak görmek yerine, göçe sebep olan kaynaklara odaklanılması daha gerçekçi ve sürdürülebilir adım olacaktır.
20 Haziran Dünya Mülteciler Günü vesilesiyle, Genç Mülteciler Destekleme Programı olarak mülteciler için daha yaşanabilir bir dünyanın inşası için dayanışma kültürünün yaygınlaştırılması ve insan hakları değerlerinin her koşulda ilke olarak benimsenmesi gerektiğini savunmaktayız.
