HIV (İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü), girdiği vücudu mikroplara karşı koyma yeteneğini sağlayan doğal savunma sistemini çalışmaz hale getirir. AIDS ise HIV tedavisinin gerçekleşmediği durumda kişiden kişiye değişiklik gösterebilen bir sürede vücudun bağışıklık sisteminin işlevini yerine getirememesi sonucunda kişinin diğer hastalıklara açık hale gelmesiyle birlikte gelişen bir hastalıklar tablosudur.
HIV ile ilgili yanlış bilgilerin yaygın olduğu önemli bir nokta enfeksiyonun bulaş yollarıdır. HIV;
- Korunmasız cinsel ilişki yoluyla (meni ve vajinal sıvı yoluyla)
- Kan ve kan ürünleri aktarımı ile (kanın enjektör gibi hava almayacağı koşullarda kişiden kişiye aktarımı ya da kontrolsüz kan nakli yoluyla gerçekleşebilir)
- Anneden bebeğe (doğum öncesi plasenta yoluyla, doğum esnası kan teması ile, doğum sonrası anne sütü ile gerçekleşebilir)
bulaşabilir. Bu bulaş yolları dışında hiçbir yol ve temas virüs geçişine sebep olmaz. HIV ile yaşayan bireyler ile aynı ortamda bulunmak, tokalaşmak, sarılmak vb. eylemlerde bulunmakla HIV bulaşı gerçekleşmez.
HIV ile yaşayan bireyler, enfeksiyona karşı toplumdaki gerçek olmayan korkulardan kaynaklı oluşmuş önyargılar sebebiyle ayrımcılığa uğrayabilirler. HIV statüleri nedeni ile suçlanıp, toplum tarafından sosyal olarak dışlanabilirler. Hatta çalışma hayatında ayrımcılık yaşamanın ötesinde işlerini hukuksuzca kaybedebilirler. Bu gibi ayrımcılıklar HIV ile yaşayan kişilerin psikolojik, ekonomik ve sosyal iyilik halini olumsuz şekilde etkileyebilir. HIV ile yaşayanlara yönelik bu ayrımcılık, özgürlük ve yaşama hakları ihlallerine yol açmaktadır. HIV, bilinenin aksine, erken tanı ve tedavi yöntemleriyle vücuttan tam uzaklaştırılamasa bile tedavi edilebilir. İlaç tedavisi, tıbbı kontroller ve tedavinin sürekliliği sağlandığında birey sağlıklı bir şekilde normal hayatına devam edebilmektedir ve hastalığın AIDS evresine geçişi önlenebilmektedir.
Bunların yanı sıra HIV ve AIDS’ten korunmanın yolları da mevcuttur. Korunmanın en etkin yöntemlerinden biri ise cinsel ilişkide sırasında kondom kullanımıdır. Kondom, kişileri hem HIV de dahil olmak üzere cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan hem de istenmeyen gebeliklerden korur.
HIV, hayatımıza devam etmemiz için önümüzde bir engel değil. Geleceğe umutla bakmak için birçok nedenimiz var. Korunalım, şüpheli bir durumda test yaptıralım ve tedaviyi geciktirmeyelim.
Hazırlayanlar:
Diyarbakır Gençlik Merkezi Sağlık Eğitmeni Viyan Tokay
Kaynakça:
T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü
Hacettepe Üniversitesi HIV ve AIDS Tedavi ve Araştırma Merkezi
HIV/AIDS Damgalama Ölçeğinin Türk Toplumunda Geçerelilik ve Güvenirliği – Pakizer Çalışkan
