4 Mart, rahim ağzı kanserine yol açabilen “Human Papillomavirus” (HPV) hakkında farkındalığın artırılması amacıyla “Dünya HPV Farkındalık Günü” ilan edilmiştir. Peki, HPV hakkındaki farkındalığın artması neden önemlidir, HPV nedir, nasıl bulaşır, tedavisi var mıdır?
HPV Nedir ve Neden Önemlidir?
Human Papillomavirus (HPV) dünyada çokça yaygın bir virüs grubunun adıdır. 100’den fazla çeşidi olduğu bilinen HPV’nin en az 14 türü kansere neden olabilmektedir fakat özellikle 2 tipi (16 ve 18), dünyadaki rahim ağzı kanserleri ve kanser öncesi rahim ağzı lezyonlarının %70’inin nedenini oluşturmaktadır. Dünyada, kadınlar arasında en çok görülen 4. kanser türü rahim ağzı kanseridir[1]. Bu yüzden rahim ağzı kanseri ve HPV ile ilgili bilinçlenme büyük bir önem taşımaktadır.
HPV Nasıl Bulaşır ve Nasıl Fark Edilir?
HPV, cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyondur. Temas yoluyla da bulaşabilen enfeksiyon, gözle görülen ya da görülmeyen siğillere neden olabilir. Fakat siğiller her zaman gözle görülemediğinden fark edilmesi için düzenli kontrollere gidilmesi ve test yaptırılması gerekmektedir. Dışarıdan fark edilebilen belirtilerin hiç oluşmaması ihtimali de göz önünde bulundurulmalı ve kontroller aksatılmamalıdır.
HPV’den Korunmak Mümkün Mü?
Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyonlarda koruyuculuğu yüksek olan kondom, vajina kondomunun koruyuculuğu görece daha yüksek olsa da, HPV için diğer enfeksiyonlarda olduğu kadar koruyucu değildir çünkü HPV temas yoluyla da aktarılabilir. Her enfeksiyonda olduğu gibi HPV’de de kişinin bağışıklık sisteminin gücü, başka bir enfeksiyon taşıyıp taşımadığı gibi öznel durumlar, bulaşın ve yayılımın varlığını ve hızını etkiler. Bunun yanında HPV’nin en yaygın bilinen türlerini önlemeye yönelik üretilmiş aşı mevcuttur ve Dünya Sağlık Örgütü tarafından aktif cinsel hayat başlamadan, erken yaşta aşılanma önerilir.
HPV Aşısını Nasıl Olabilirim?
HPV aşısı, cinsiyetten bağımsız olarak cinsel hayat başlamadan, genç yaşlarda olunması önerilen bir aşıdır. Rahim ağzı kanserinin yaygınlığı düşünüldüğünde kız çocuklarının ve kadınların aşıya erişimi öncelenmekle birlikte HPV’nin herkesi etkileyen bir virüs olduğu unutulmamalıdır. Türkiye’de HPV aşısı sigorta kapsamında değildir ve bu yüzden ücretlidir. Aşıya, özel hastanelerden, ücret karşılığında erişilebilir.
HPV’nin Tedavisi Var Mı?
Tedavi yöntemi, HPV’nin ya da rahim ağzı kanserinin varlığı tespit edildikten sonra hekim tarafından belirlenir ve kişiye özgüdür. Bu yüzden genellemeler yapmak mümkün ve doğru değildir. Fakat erken teşhis ve tedavi, HPV için de önemli ve faydalıdır.
HPV ve rahim ağzı kanseri başta rahmi olan kişiler olmak üzere toplumun her kesimini ilgilendiren önemli bir meseledir. Bu yüzden önleyici ve koruyucu bir yöntem olan aşının da toplumun her kesimi tarafından erişilebilir olması büyük önem taşımaktadır. Rahim ağzı kanseri, erken teşhis ve uygun tedaviye erişim sağlandığında tedavi edilebilir. Son olarak jinekolojik şiddetin ve ayrımcılığın olmadığı, kapsayıcı sağlık hizmet sunumunun, kişilerin düzenli kontrollerini yaptırması için önemi unutulmamalıdır. HPV ile ilgili detaylı bilgi almak için Aile Hekimlerine ve Sağlık Bakanlığının websitesine başvurulabilir.
Detaylı bilgi almak için aşağıdaki bağlantılara tıklayabilirsiniz.
Dünya Sağlık Örgütü | T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü
Hazırlayanlar: Dağlar Çilingir, Sağlık ve Eğitim Koordinatörü
[1] https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/human-papillomavirus-(hpv)-and-cervical-cancer
